تنوع معانی فقهی عدالت، چالشها و پاسخها (بررسی تحلیلی ماهیت ساختاری عدالت قاضی در کلام فقهای امامیه)
نویسندگان
چکیده مقاله:
عدالت با امتیاز استخراج معانی فقهی متنوع از آن، یکی از پراهمیتترین و کاربردیترین مفاهیم در فقه امامیه است. مهمترین دیدگاههای فقهی مبین ساختار عدالت مشتمل بر: حسن رفتار ظاهری، ملکۀ راسخ در نفس انسانی، ترک ارتکاب حرام، عدم ظهور فسق در اعمال و پایبندی عملی به پایههای دین است که با چالشها و ثمرات فقهی معتنابهی مواجه خواهد بود که تحلیل هر یک از آنها به سه عنصر اساسیِ حسن ظاهر، نحوۀ عملکرد یا رسوخ ملکۀ عدالت برمیگردد. برآیند معانی مذکور و استقرای تام در متون فقه امامیه، معنای نوینی از عدالت موسوم به «قدر متیقّن» عدالت را به ذهن متبادر میکند که پاسخگوی چالشهای درونی و بیرونی اقوال فقها خواهد بود. تحلیل و پاسخ هر یک در مقالۀ حاضر به تفصیل تبیین شده است.
منابع مشابه
عدالت نفسانی قاضی در فقه امامیه و حقوق ایران
Abstract: Justice, in the Islamic worldview, is one of the most important virtues a judge should possess. Particularly, Article 158 of the Constitution of the Islamic Republic of Iran provides that one of the duties of the president of the Judiciary is the requitment of most qualified, generous, honest and authentic judges. Also, in accordance with Article 163, the terms of office and the gene...
متن کاملاشتراط عدالت وصی در وصایت عهدی از دیدگاه فقهای امامیه
فقیهان امامیه از گذشته تا کنون در مورد اشتراط عدالت وصی در وصیت عهدی، با هم اختلاف نظر داشته و دارند. برخی آن را شرط صحت وصیت دانستهاند و برخی در صحت یا عدم صحت وصیت،آن را بیتأثیر میدانند. در این میان نظرهای دیگری نیز مطرح شده است که بررسی آنها در بسیاری از موارد راهگشا خواهد بود. با توجه به اینکه این مسئله، ثمرات علمی و عملی بسیار دارد و در صورت پذیرش هر یک از این دو دیدگاه، تلقی ما از وصی...
متن کاملاشتراط عدالت وصی در وصایت عهدی از دیدگاه فقهای امامیه
فقیهان امامیه از گذشته تا کنون در مورد اشتراط عدالت وصی در وصیت عهدی، با هم اختلاف نظر داشته و دارند. برخی آن را شرط صحت وصیت دانسته اند و برخی در صحت یا عدم صحت وصیت،آن را بی تأثیر می دانند. در این میان نظر های دیگری نیز مطرح شده است که بررسی آنها در بسیاری از موارد راهگشا خواهد بود. با توجه به اینکه این مسئله، ثمرات علمی و عملی بسیار دارد و در صورت پذیرش هر یک از این دو دیدگاه، تلقی ما از وصی...
متن کاملمعانی عدالت در اخلاق اسلامی
یکی از مفاهیم کلیدی که در حوزههای مختلف علوم انسانی از جمله علم اجتماع، سیاست و اخلاق مطرح میشود، «عدالت» است. از این اصطلاح، تعاریف و معانی مختلفی وجود دارد. هدف این پژوهش، بررسی معانی عدالت در اخلاق اسلامی است. برخی از حکمای اسلامی به تبع افلاطون، با ارائه تعریفی نفسانی و روانشناختی از عدالت، آن را به سازگاری و تسالم قوای نفس تعریف کردهاند. عدالت بر اساس این تعریف، فضیلت جامع نفس است که ا...
متن کاملبازگشت علیت به تشأن، چالشها و پاسخها
وجود رابطی، «فینفسه لغیره» است. جهت «فینفسه» آن حاکی از ذات ویژهاش، و جهت «لغیره» آن نمودار تعلق و ربط این ذات به شیئی دیگر است. بنابراین او هویتی جدا از طرف ربط خود دارد که ربط، عارضِ هویت (ذات) اوست. اما وجود رابط، تنها «فیغیره» و فاقد «فینفسه»گی است؛ یعنی تمام هویت او همان ربط و تعلقش به دیگری است. درنتیجه وجودی جدا از طرف ربط خود ندارد. معلول از دیدگاه صدرالمتالهین دارای وجود رابط، و فا...
متن کاملمستندات شرط ذکورت در قاضی تحکیم از دید فقهای امامیه
شرط ذکورت یا مرد بودن از جمله شروط قاضی منصوب است که فقهای امامیه در کتب خود به آن پرداخته اند؛هرچند اکثریت فقها، شرط ذکورت را رد قاضی امامیه در کتب خود به آن پرداخته اند؛ هر چند اکثریت فقها، شرط ذکورت را در قاضی ضروری می دانند. اما این شرط در مورد قاضی تحکیم کمتر مورد بحث واقع شده است. تنها برخی از فقهایی که شرط در مورد قاضی ضروری می دانند، آن را در قاضی تحکیم نیز لازم می شمارند. مستندات این گ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 14 شماره 1
صفحات 1- 24
تاریخ انتشار 2018-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023